Wazektomia bez skalpela – historia
Dr Li Shunqiang – twórca bezskalpelowej wazektomii
Metoda bezskalpelowej wazektomii (ang. no‑scalpel vasectomy, NSV) została opracowana w 1974 roku w Chinach przez dr. Li Shunqianga, pracującego w Instytucie Planowania Rodziny w Chongqing, w prowincji Syczuan .
Pochodzenie i wykształcenie
Dr Li urodził się w rodzinie rolniczej. Dorastał w Chongqing, a jego motywacją do opracowania NSV była chęć odciążenia kobiet od wyłącznej odpowiedzialności za antykoncepcję oraz walka z szybkim przyrostem ludności w Chinach. Medycynę studiował na Uniwersytecie Medycznym w Chongqing, kończąc studia w 1962 roku. Już rok później wykonał swoje pierwsze tradycyjne wazektomie. Pracując jako chirurg w tamtejszym Instytucie Planowania Rodziny, dostrzegł ograniczony dostęp do opieki medycznej na obszarach wiejskich i lęk mężczyzn przed inwazyjnymi technikami sterylizacji .
Innowacje i rozwój metody
Celem Li było stworzenie mniej bolesnej, szybszej i bezpieczniejszej procedury – czego efektem była technika korzystająca z niewielkiego nakłucia zamiast nacięcia skalpelem. Do zrealizowania tego celu zaprojektował dwa dedykowane narzędzia chirurgiczne: pierścieniowy zacisk (ringed clamp) oraz rozwieracz-dissector (dissecting forceps) umożliwiające dostęp do nasieniowodu przez maleńki otwór skóry, minimalizując ryzyko krwawienia, siniaków i infekcji .
Technika ta szybko zaczęła się szerzyć – już w Chinach w ciągu dekady poddano jej miliony mężczyznom. Międzynarodowe uznanie przyszło w połowie lat 80. XX wieku, gdy organizacja EngenderHealth (dawniej AVSC) wysłała zespół lekarzy do Chongqing, by nauczyć się NSV bezpośrednio od dr. Li – to stamtąd technika trafiła m.in. do USA i Tajlandii .
Status medyczny dziś
Warto podkreślić, że technika no-scalpel vasectomy (NSV) znajduje swoje miejsce w oficjalnych rekomendacjach i praktykach wielu instytucji na całym świecie. Na poziomie europejskim Europejskie Towarzystwo Urologiczne (EAU)oraz brytyjska Faculty of Sexual and Reproductive Healthcare (FSRH) zalecają minimalnie inwazyjną technikę NSV jako preferowany wariant izolacji nasieniowodu . W Stanach Zjednoczonych American Urological Association (AUA)również rekomenduje no-scalpel vasectomy jako standardową procedurę izolacji nasieniowodu w ramach protokołów chirurgicznych .
W Azji metoda zyskała poparcie chińskiego systemu opieki publicznej, zwłaszcza instytutu w Chongqing, gdzie powstała, ale również krajowych akademii medycznych, które współpracują z międzynarodowymi organizacjami planowania rodziny. Wśród krajów afrykańskich EngenderHealth, działające w Keńi, Rwandzie czy Nigerii, wspiera wdrażanie techniki NSV w programach antykoncepcji publicznej. Również Kanada – poprzez Canadian Urological Association – oraz instytucje naukowo-medyczne w Rosji (np. Rosyjskie Towarzystwo Urologiczne) promują tę metodę jako bezpieczną, efektywną i oszczędną technikę dla mężczyzn.
Na pozostałych kontynentach, takich jak Ameryka Południowa i Azja Południowa, technika NSV jest częścią standardowych programów antykoncepcyjnych w wielu krajach, m.in. w Indiach (wspierana od 1998 roku przez rządowe programy zdrowotne) oraz w programach publicznych w Kolumbii czy Hondurasie .
Wykonuje się ją w dziesiątkach wariantów i uznaje za jedną z najbezpieczniejszych i najszybszych metod wazektomii na świecie .
Dr Li – postać i spuścizna
Dr Li jest często określany mianem ojca współczesnej mikroinwazyjnej wazektomii męskiej. Dzięki jego innowacji, wiele krajów przyjęło prostą, bezpieczną i bardziej akceptowalną metodę sterylizacji męskiej – szczególnie w regionach o ograniczonym dostępie do opieki medycznej. Niestety, dokładna data jego śmierci nie jest powszechnie dostępna w literaturze naukowej.