Blog o wazektomii

Odpowiedź na pytanie pacjenta z portalu ABC-zdrowie:

Jestem 2 lata po wazektomii, czy istnieje jeszcze ryzyko rekanalizacji?
MĘŻCZYZNA, 49 LAT, ZAMOŚĆ

PEŁNA ODPOWIEDŹ

Tak. Ale na szczęście bardzo małe. 

W zależności od zastosowanej metody zabiegu nawroty zdarzają się częściej lub rzadziej. 

Tak zwana „rekanalizacja” nie polega na tym, że dwa przecięte i jakoś „zatkane” końce „rurek”, którymi w warunkach prawidłowych plemniki wędrują z „fabryki” do „magazynu” – spotykają się znowu i zrastają. 

Zjawisko to ma charakter dynamiczny. 

Mężczyzna po wazektomii (najczęściej, choć nie zawsze) wciąż produkuje zdrowe, funkcjonalne plemniki. 

Bardzo ruchliwe i w ogromnej liczbie – setek milionów. Każdy z prawidłowych plemników posiada na „czubku” swojej głowy tzw. enzymy akrosomalne (proteolityczne = rozpuszczającej struktury białkowe). 

Co to są, te enzymy? Jaka jest ich rola? 

Enzymy te mają zdolność rozpuszczania tkanek, tak by plemnik mógł „wywiercić/wypalić” sobie otworek w „skorupce” komórki jajowej, tak zwanej Otoczce Przejrzystej. Enzymy te uwolnione mogą rozpuszczać także inne struktury tkankowe. To po pierwsze. 

Po drugie, przy tak ogromnej liczbie plemników, poruszających się swobodnie w każdym kierunku i bardzo ruchliwych – jeżeli gdzieś w jakimś labiryncie jest choćby najmniejsze „przejście” – znajdą się takie, które odnajdą właściwą drogę.  

Na szczęście te „destrukcyjne” działania plemników spotykają się z kontrodpowiedzią ze strony organizmu, który „wysyła do pracy” „murarzy”, którzy „łatają dziury” i „pożerają intruzów”. Są to procesy odpowiedzi immunologicznej a także procesy naprawcze. Najczęściej siły naprawcze przeważają inwazję plemników. Jednak u mężczyzn ze szczególnie silnym nasieniem może okresowo dochodzić do pojawiania się w ejakulacie ruchliwych plemników. 

W zależności od zastosowanej metody nawroty zdarzają się częściej lub rzadziej. 

Do najbardziej nieskutecznych, obarczonych nawet 13% odsetkiem nawrotu plemników należą stare metody polegające na przecięciu, podwiązaniu nicią obu powstałych końców nasieniowodu i pozostawieniu ich w jednej przestrzeni. 

Tu należy wyjaśnić dlaczego. 

Otóż: nasieniowód jest bardzo grubościenną „rurą” o średnicy 2-4mm. Światło tej „rury” ma średnicę około 0,3-0,5 mm. Ścianka tej „rurki” zbudowana jest z żywych komórek mięśniowych. Komórki te potrzebują do życia ukrwienia dostarczającego im tlen i pokarm. Jeżeli ściśnie się nasieniowód mocno podwiązką – tak by zablokować przepływ plemników przez światło przewodu – zaciśnięciu ulegają także bardzo drobne naczynia krwionośne zaopatrujące komórki mięśni budujących ścianę. Niedożywione komórki ulegają wskutek tego zanikowi. Ścianki zawiązanych końców nasieniowodów staja się cieńsze, a raz zawiązana, sztywna nić ich nie dociska. Otwiera się światło. Jeżeli jeszcze oba końce przeciętego nasieniowodu są w tej samej przestrzeni – łatwa droga do członka i ejakulatu.

Metody te na szczęście stosowane już są coraz rzadziej. 

Według Raportu Amerykańskiego Towarzystwa Urologicznego najskuteczniejsza jest metoda z otwartym końcem jądrowym, wyprowadzonym poza pochewkę i termo-koagulacja odcinka sterczowego nasieniowodu.

 

Dlaczego akurat tytanowe klipsy?

Jaką przewagę mają tytanowe klipsy nad nićmi?

Po pierwsze i przede wszystkim są łatwiejsze w założeniu i skracają tym samym czas zabiegu.

Klipsy tytanowe są szeroko stosowane w mikrochirurgii, chirurgii naczyniowej. Zdały egzamin skuteczności i nie dają powikłań. W jednym zabiegu chirurgicznym można zastosować nawet kilkadziesiąt klipsów  i nie daje to żadnych skutków ubocznych.

Oczywiście w naszej praktyce taka ilość klipsów nie jest potrzebna, żeby wykonać skutecznie wazektomię 🙂

Klipsy przeszły próbę czasu przy zabiegach wazektomii. Tytan, z którego są wykonane, jest materiałem od lat stosowanym w stomatologii, ogólnie rozumianej chirurgii, nawet w sztucznych protezach i sztucznych zastawkach serca.

Tytan nie jest metalem ferromagnetycznym i przez to nie „dzwoni” na bramkach na lotnisku. Nie przeszkadza też przy wykonywaniu Tomografii komputerowej czy Rezonansu magnetycznego.

Rana z tytanową wstawką łatwiej się goi w stosunku do rany szytej nićmi, rzadziej wywołuje stan zapalny. Użycie nici wydłuża również czas przebywania pacjenta na stole operacyjnym co dla pacjentów o wrażliwych nerwach może nie być zbyt komfortowe.

 

Jeżeli zadajesz sobie pytanie, czy wazektomia boli, zachęcam Cię do przeczytania poniższego tekstu.

„Panie Doktorze, Czy wazektomia boli?” to jedno z najczęściej zadawanych przez pacjentów pytań. Wazektomia jest zabiegiem mikrochirurgicznym wykonywanym w znieczuleniu miejscowym – to znaczy, że NIE BOLI. Do znieczulenia wykorzystujemy urządzenie wstrzykujące środek znieczulający pod ciśnieniem – już w trakcie znieczulania przestajesz reagować na bodźce w okolicach intymnych. Nie używamy igły, a samo znieczulanie jest procesem niebolesnym.

Podczas zabiegu możesz odczuwać dotyk i manipulacje lekarza ale nie będziesz odczuwał bólu. Wielu pacjentów nie czuje zupełnie nic i dziwi się, kiedy jest już po wszystkim. Jeżeli Twoje nerwy na to pozwalają, możesz zerkać na operowaną okolicę i na bieżąco widzieć postępy zabiegu.

Po zabiegu środek znieczulający dość szybko przestaje działać, wracają też Twoje normalne odczucia. Możesz wtedy mieć wrażenie rozpierania lub ciągnięcia w podbrzuszu, ale większość pacjentów nie ma żadnych negatywnych odczuć. Jeżeli czujesz się niekomfortowo i potrzebujesz czasu na ochłonięcie, możesz usiąść na fotelu i w spokoju dojść do siebie.

Jeżeli zamierzasz samodzielnie prowadzić samochód, warto, żebyś napił się kawy, a najlepiej posilił przed jazdą. Na szczęście w okolicy naszego gabinetu jest kilka fajnych restauracji 🙂

Przez kilka dni po zabiegu wazektomii zalecamy oszczędzający tryb życia, bez sportów ekstremalnych, nadmiernego wysiłku fizycznego, dźwigania ciężkich przedmiotów. Twoja rekonwalescencja przebiegnie wtedy płynniej.

A co, jeśli będę odczuwał ból po zabiegu? Nie martw się, dostaniesz od nas pakiet zaleceń, z których dowiesz się, jak postępować w przypadku bólu. Pamiętaj, że zawsze możesz też do nas zadzwonić z pytaniem czy problemem.

Kriokonserwacja nasienia ? czy powinienem zamrozić plemniki na wszelki wypadek?

Kriokonserwacja nasienia to zagadnienie, które co jakiś czas pojawia się wśród pacjentów do wazektomii. Na pewno przed podjęciem decyzji o zabiegu część pacjentów zastanawia się:

A co, jeśli zmienię zdanie w przyszłości i jeszcze kiedyś będę chciał mieć dzieci?

A co, jeśli moja partnerka, która teraz nie chce mieć dzieci, w przyszłości poczuje potrzebę posiadania potomka?

Decyzja o zamrożeniu nasienia pełni istotną rolę w procesie decydowania o samym zabiegu. Jeżeli sam się nad tym zastanawiasz, przeczytaj te kilka faktów:

Fakt nr 1: Kriokonserwacja nasienia zapewnia nasienie o wartości zmniejszonej o około 50% w stosunku do nasienia świeżego. Dzieje się tak dlatego, że aby uczynić plemniki zdolnymi do zamrożenia trzeba je najpierw chemicznie „ususzyć”, przez co niektóre z nich obumierają. Samo mrożenie też powoduje zmniejszenie ich żywotności.

Fakt nr 2: Wazektomia nie czyni Cię bezpłodnym? Tylko niepłodnym. Różnica jest taka, że nadal wytwarzasz pełnowartościowe zdolne do zapłodnienia plemniki. W przyszłości, jeżeli zdecydujesz się mieć dzieci, będziesz mógł pobrać świeże plemniki prosto z najądrza. Można je będzie wykorzystać w procesie wspomaganego rozrodu. I nadal będziesz miał wazektomię.

Fakt nr 3: Jeżeli Ty i Twoja Partnerka będziecie jednak chcieli począć dziecko drogami natury, istnieje możliwość przeprowadzenia operacji rewazektomii i przywrócenie drożności Twoim nasieniowodom. Jednak po pierwsze skuteczność rewazektomii zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest upływ czasu od momentu poddania się zabiegowi. Po drugie po skutecznej rewazektomii i poczęciu potomka trzeba będzie wrócić do starych metod antykoncepcji.

Jeżeli nie masz w ogóle dzieci, rozważ, czy powinieneś zamrozić nasienie na wypadek zmiany zdania w przyszłości. Jeżeli wahasz się, czy chciałbyś mieć jeszcze dzieci, również zastanów się nad zabezpieczeniem nasienia.

Omów sprawę z rodziną. Nie bój się porozmawiać na ten temat z ojcem, nawet jeśli sam jesteś dojrzałym mężczyzną. I nie obawiaj się krytyki, osoby, które wybierzesz do rozmowy na pewno mają na uwadze Twoje dobro, warto wysłuchać ich opinii.

Wazektomia nie podnosi ryzyka raka prostaty

Czy wazektomia nie podnosi ryzyka raka prostaty? Mimo wielu badań, jak dotąd nie udokumentowano żadnego powiązania między wazektomią, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka prostaty. Wazektomia nie zwiększa również ryzyka chorób serca, czy układu immunologicznego u mężczyzn.

Na pewno jednak zwiększa wrażliwość mężczyzny na stan swojego zdrowia. Przez to w sytuacjach wyglądających podejrzanie szybciej stawia go przed obliczem lekarza. Ponieważ mężczyźni po wazektomii bardziej dbają o swoje zdrowie, to częściej badają się profilaktycznie.

W konsekwencji oznacza to, że więcej chorób się u nich wykrywa. Często na wcześniejszym etapie niż u tych pacjentów, którzy do lekarza zaglądać nie lubią. Więcej chorób się u nich również skutecznie leczy, ponieważ im szybciej choroba jest zdiagnozowana i im szybciej nastąpi leczenie, tym mniejsze koszty ponosi organizm pacjenta i łatwiej się regeneruje.

Rak prostaty to obok nowotworu płuc najczęściej wykrywany rak u mężczyzn, stanowi około 13% wszystkich zachorowań na nowotwory u mężczyzn. Nie czyni go to jednak największym zabójcą – dużo łatwiej jest umrzeć z rakiem prostaty niż na raka prostaty, ponieważ w swej naturze nie jest to rak szczególnie agresywny, tylko 16% mężczyzn z rakiem prostaty umiera z jego powodu i statystyki wyleczeń co roku są korzystniejsze dla pacjentów ze względu na wprowadzanie nowych, skuteczniejszych metod leczenia. Oczywiście wykryty już rak należy stale monitorować, a nie zostawiać samemu sobie.

O co cały ambaras? Ponad dziesięć lat temu opublikowano w Wielkiej Brytanii wyniki badań dotyczących poziomu T* (androgen, męski hormon płciowy) u mężczyzn po wazektomii, z których wynikało, że u niektórych mężczyzn po wazektomii nieznacznie podnosi się poziom tego hormonu.

W tym czasie wyższy poziom T  podawano jako jeden z czynników ryzyka rozwoju raka prostaty. Żadne jednak z dalszych badań nie potwierdziły tego wątku.

* Użyto w tym miejscu inicjału nazwy powszechnie znanego hormonu o działaniu androgennym, produkowanego u każdego zdrowego człowieka – także u kobiet – a niepełnej nazwy,  ponieważ robotom googla a także polskim pracownikom tej firmy wydaje się, że tekst ten zachęca do zakupu leku o tej nazwie.